ดร.วรนาถ ธรรมรงค์ นักอนุกรมวิธานพืช สำนักวิจัยและอนุรักษ์ องค์การสวนพฤกษศาสตร์ เปิดเผยข่าวใหญ่สะเทือนวงการพฤกษศาสตร์ว่า ทีมนักวิจัยจากองค์การสวนพฤกษศาสตร์ ร่วมกับมหาวิทยาลัยแม่โจ้ วิทยาเขตแพร่ และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ได้ยืนยันการค้นพบพืชลึกลับระดับ “Extremely Rare” ที่ทั่วโลกขนานนามว่า “ดอกไม้ผี” (Ghost plant หรือ Ghost pipe) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Monotropa uniflora L.
พืชหายากชนิดนี้มีเสน่ห์แปลกประหลาด เนื่องจาก ไร้ใบ ไร้คลอโรฟิลล์ ไม่สังเคราะห์ด้วยแสง แต่ดำรงชีวิตด้วยการดูดซับสารอาหารจากเชื้อราในดิน (Mycoheterotroph) ลำต้นสีขาวโปร่งคล้ายเรืองแสงในเงาป่ามืด ทำให้ได้รับสมญา “ดอกไม้ผี” ที่ชวนพิศวง
แม้ M. uniflora จะมีรายงานพบในหลายประเทศ เช่น สหรัฐฯ จีน ญี่ปุ่น และอินเดีย แต่สำหรับประเทศไทยเพิ่งได้รับการตีพิมพ์ยืนยันอย่างเป็นทางการใน วารสาร Thai Journal of Botany ปี 2567 โดยพบเฉพาะในป่าดิบเขาต่ำของเชียงใหม่และเชียงราย ที่ระดับความสูง 1,800–2,150 เมตร ออกดอกเพียงช่วงเดือนกันยายนเท่านั้น
ความยากในการค้นพบและรูปลักษณ์อันเป็นเอกลักษณ์ ทำให้การปรากฏตัวของ “ดอกไม้ผี” ครั้งนี้ กลายเป็นหนึ่งใน หมุดหมายทางประวัติศาสตร์ของวงการพฤกษศาสตร์ไทย และยังเพิ่มเสน่ห์ให้กับการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในพื้นที่อนุรักษ์ภาคเหนืออีกด้วย
นอกจากผลงานครั้งนี้ เมื่อต้นเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา ดร.วรนาถ ยังได้เผยการค้นพบพืชในสกุล Heterostemma (วงศ์ Apocynaceae) ซึ่งหายสาบสูญไปจากบันทึกนานถึง 113 ปี ยิ่งตอกย้ำบทบาทของนักวิจัยไทยในฐานะผู้เปิดม่านปริศนาพืชลึกลับแห่งภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ข่าว : ภาณุเมศ ตันรักษา ผู้สื่อข่าวจังหวัดเชียงใหม่