เมื่อวันที่ 12 ตุลาคม 2568 เกิดเหตุสุดสะเทือนใจ “พระธาตุโนนตาล” โบราณสถานเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองท่าอุเทน อายุกว่า 121 ปี ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนจากกรมศิลปากร พังถล่มลงมาทั้งองค์อย่างไม่คาดคิด ท่ามกลางเสียงร่ำไห้และความเศร้าโศกของชาวบ้านที่แห่มาดูเหตุการณ์ด้วยหัวใจสลาย
“พระธาตุโนนตาล” ตั้งอยู่ภายในวัดพระธาตุ หมู่ 9 ตำบลโนนตาล อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม ถือเป็นศูนย์รวมศรัทธาของชุมชน และเป็นที่พึ่งทางใจมายาวนานกว่าศตวรรษ
ภายหลังเหตุการณ์ นายวรวิทย์ พิมพนิตย์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม รักษาราชการแทนผู้ว่าราชการจังหวัด พร้อมคณะ ได้ลงพื้นที่ตรวจสอบทันที พบว่าองค์พระธาตุพังครืนลงมากองกับพื้น เสียหายทั้งองค์ โดยมีชาวบ้านจำนวนมากหลั่งน้ำตาอยู่รอบบริเวณ
พระครูอุดมกิจพิพัฒน์ รองเจ้าคณะอำเภอท่าอุเทน และรักษาการเจ้าอาวาสวัดพระธาตุโนนตาล เปิดเผยด้วยน้ำเสียงสั่นว่า “พระธาตุองค์นี้เปรียบเสมือนหัวใจของวัดและของชาวบ้านทุกคน การที่ล้มลงครั้งนี้เหมือนหัวใจเราหยุดเต้น แต่เราจะร่วมแรงร่วมใจบูรณะให้กลับมาสง่างามดังเดิมแน่นอน”
จังหวัดนครพนมได้สั่งการให้ลงบันทึกประจำวัน ตั้งคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริง ตรวจสอบทรัพย์สินภายในองค์พระธาตุ พร้อมเร่งประสานกรมศิลปากรให้เข้าดำเนินการบูรณะโดยด่วน เพื่อให้มรดกทางวัฒนธรรมและศรัทธาอันล้ำค่านี้กลับคืนสู่ชุมชนโดยเร็ว
ประวัติ “พระธาตุโนนตาล” โบราณสถานคู่ชุมชนกว่า 121 ปี
พระธาตุโนนตาลเริ่มก่อสร้างขึ้นราวปี พ.ศ. 2445 จากแรงศรัทธาของชาวบ้านและพระเกจิในยุคนั้น ภายหลังจากค้นพบซากเจดีย์เก่าในพื้นที่ป่ารกร้างเมื่อราวปี 2420 ต่อมามีการบูรณะครั้งสำคัญระหว่างปี 2480–2486 โดยหลวงพ่อผง หลวงพ่อบน และหลวงพ่อภู พร้อมแรงศรัทธาของชาวบ้าน จนแล้วเสร็จในปี 2486
องค์พระธาตุมีลักษณะเป็นเจดีย์ทรงมณฑป ยอดบัวเหลี่ยม คล้ายพระธาตุพนม สูง 36 เมตร ฐานกว้างด้านละ 7.5 เมตร ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุและวัตถุโบราณมากมาย
ปี 2536 มีพิธียกยอดฉัตรใหม่แทนของเดิมที่ผุพังจากกาลเวลา กระทั่งครบร้อยยี่สิบเอ็ดปีในปีนี้ ก็เกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน องค์พระธาตุล้มพังทั้งองค์ คาดสาเหตุจากการทรุดตัวของโครงสร้างอิฐถือปูนที่เสื่อมสภาพ แม้อยู่ระหว่างการบูรณะโดยสำนักศิลปากรที่ 9 อุบลราชธานี
ชาวบ้านต่างกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่า “พระธาตุโนนตาลอยู่คู่หมู่บ้านมาหลายชั่วอายุคน เป็นทั้งที่พึ่งและความภูมิใจของพวกเรา การพังลงในครั้งนี้คือการสูญเสียที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในชีวิต”
